Dr. Liviu Cîmpeanu
Dnia 14 maja 2012 r. w Polskiej Akademii Nauk – Stacji Naukowej w Wiedniu odbył się wykład z cyklu „Präsentation Junger Wissenschaftler” zatytułowany „Polen, Ungarn und die rumänischen Fürstentümer im 14-15 Jahrhundert. Die Mächte Osteuropas am Ausgang des Mittelalters” wygłoszony przez dr. Liviu Cîmpeanu z Rumuńskiej Akademii Nauk (Instytut Archeologii i Historii Sztuki w Cluj Napoca), stypendystę Instytutu Badań nad Bizancjum Austriackiej Akademii Nauk.
Dr Cîmpeanu przedstawił stosunki polityczne pomiędzy Węgrami, Polską i hospodarstwami wołoskimi pod koniec średniowiecza – zagadnienie trudne do opracowania ze względu na niezachowanie wielu cennych źródeł. Jak zaznaczył referent, już św. Stefan (Szczepan) król Węgier dążył do opanowania terenów po drugiej stronie Karpat. Przywódcy powstających tam państewek sprzymierzali się w następnych wiekach z królami węgierskimi, aby bronić się przed najazdami Tatarów. Podporządkowane Węgrom księstwa Mołdawii i Wołoszczyzny ukształtowały się w pierwszej połowie XIV w. Wkrótce potem oba hospodarstwa zaczęły dążyć do niezależności i lawirować pomiędzy Węgrami a Polską. Rok po koronacji wielkiego księcia Litwy – Jagiełły – na króla Polski, mołdawski książę Petru I uznał się za jego lennika w nadziei, że otrzyma pomoc przeciwko węgierskiemu królowi Zygmuntowi Luksemburczykowi. Aż do końca XV w. Mołdawia pozostawała w luźnym, okresowo zanikającym stosunku lennym wobec Polski. W tym czasie doszło do licznych walk polsko-węgierskich o hospodarstwa. W XVI stuleciu do rywalizacji o wpływy nad wołoskimi księstwami włączyła się także Turcji.
Referent zwrócił uwagę na kształtowanie się typowej struktury społeczeństw w księstwach pod koniec średniowiecza. Najwyższą pozycję zajmowali bojarzy, spośród których wybierano przywódcę-wojewodę, niższą pozycję mieli rycerze, a najniższą i najliczniejszą warstwę stanowili chłopi. Dr Cîmpeanu zilustrował swój wykład bogatym materiałem ikonograficznym.
Na zakończenie wieczoru odbył się krótki koncert w wykonaniu Anny Gutowskiej i Jacka Stolarczyka. W programie znalazło się „Duo Concertante” g-moll op. 57 na dwoje skrzypiec Charles-Augusta de Beriota oraz „Etiuda-Kaprys” Op. 18 nr 1 Henryka Wieniawskiego.
Anna Głowacka
