Mgr Matylda Urjasz-Raczko
Prezentacja projektu dysertacji stypendystki Fundacji Lanckorońskich Pani mgr Matyldy Urjasz-Raczko odbyła się w dniu 11 lutego 2010 o godzinie 19.00 w Sali Mikołaja Kopernika. Przed omównieniem zasadniczej tematyki swoich badań doktorantka nakreśliła sytuację polityczną Hiszpanii, która rywalizowała w omawianym okresie z Francją o terytoria włoskie. Istotnym problemem były także konflikty z Anglią oraz na śródziemnomorzu. Ważnym elementem polityki Hiszpanii, którą określiła referentka mianem »kolosa na glinianych nogach«, było zachowanie Niderlandów, jako części dziedzictwa Habsburgów Hiszpańskich.
W dalszej części swoich rozważań Pani mgr Urjasz-Raczko naświetliła stosunki polsko-hiszpańskie, które ujęte zostały w pięć zasadniczych zagadnień. Kolejno omówiono kwestie spadku królowej Bony (1524), tzn. odziedziczonych przez Bonę posiadłości w królestwie Neapolu, tzw. sumy neapolitańskie (1555) związane z prośbą o pożyczkę Filipa II skierowaną do królowej Bony, w celu odzyskania Bari i Rosano, ligę antyturecką (1570-1571, niejasny pomysł wciągnięcia Polski do ligi, brak wzmianek), wolne elekcje (w latach1573, 1574, 1587), wreszcie przymierze przeciw Niderlandom (1581-1582). Przebieg wolnych elekcji omówiła Pani mgr Urjasz-Raczko szczegółowo, ponieważ w tym właśnie okresie Hiszpania zaczyna się interesować Polską. W roku 1573 obecny był w Polsce wysłannik dworu hiszpańskiego Ernest, a Filip II przeznaczył sporą sumę na ten cel. Wizyta przedstawiciela Hiszpanii zakończyła się jednak fiaskiem. Na kolejnej wolnej elekcji w roku 1574 zabrakło przedstawiciela Hiszpanii, natomiast w 1587 roku wysłannik hiszpański podróżował między Wiedniem, Pragą i Warszawą.
Najbardziej zajmującym referentkę zagadnieniem była strategia imperium w omawianym okresie, tzn. obraz Polski z perspektywy hiszpańskiej. Pani mgr Urjasz-Raczko wyjaśniła, że można tu wymienić zwłaszcza nowoczesną służbę dyplomatyczną, sieć interesów oraz sieć personalną. Na zakończenie wykładu referentka przedstawiła perspektywe badawczą swojej dysertacji, której istotą będzie m.in. ogląd I Rzeczpospolitej z perspektywy Madrytu, odtworzenie kanałów informacyjnych oraz sieci personalnej dworu hiszpańskiego.
Po prezentacji odbyła się dyskusja, w której poproszono stypendystkę o przybliżenie słuchaczom dostępnych źródeł. Pojawiła się sugestia zbadania archiwum w Gdańsku oraz uwzględnienia w badaniach kontekstu polsko-litewskiej korespondencji dyplomatycznej, a także roli nuncjuszy apostolskich w Rzymie w odniesieniu do związków z Hiszpanią.
Tematem sympozjum była postać polskiego pisarz i przedsiębiorcy Adama Zielińskiego. Od ponad pięćdziesięciu zajmuje się on stolicą byłej Monarchii Habsburskiej Wiedniem. Adam Zieliński należy do najbardziej znanych postaci polskiego Wiednia. Jego sława sięga jednak daleko poza granice Austrii. Profesor Adam Zieliński świętował niedawno swoje 80 urodziny. Z okazji tej okrągłej rocznicy, 9 lutego 2010 roku w Stacji Naukowej Polskiej Akademii Nauk w Wiedniu miała miejsce uroczystość poświęcona temu wieloletniemu przyjacielowi Stacji Polskiej Akademii Nauk w Wiedniu.
Na początku wieczoru zaprezentowano dwa filmy dokumentalne, w których przedstawiono fragmenty z życia Adama Zilelńksiego. Reżyserem filmów był polski dziennikarz i reżyser filmowy oraz wieloletni przyjaciel Adama Zielińskiego, który był równocześnie komentatorem filmów. Reżyser przedstawił również okoliczności w jakich filmy te powstały. W poszukiwaniu śladów na terenach dawnej Galicji, a dzisiejszej Ukrainie, widzowie mogli odwiedzić miejsca z dzieciństwa Adama Zielińskiego i stać się świadkami jego wspomnień oraz jego żałoby nad zamordowanym przez nazistów ojca profesora. To właśnie dzięki inicjatywie Adama Zielińskiego i Marka Maldisa powstał pomnik upamiętniający pomordowanych w Stryj w czasie II Wojny Światowej żydów.
Po projekcji filmów Urlich Schmidt, dziennikarz z Bilefeldu, w swoim wykładzie podał wyniki badań nad Holokaustem w Stryj na terenie Ukrainy, gdzie Adam Zieliński spędził swojej dzieciństwo. Ulrich Schmidt jest również autorem pierwszej biografii Adama Zielńskiego, która ukarze się na wiosnę pod tytułem „Dziewięć Żyć Adama Zielińskeigo“. Pod wykładzie odbyła się dyskusja panelowa oraz rozmowa z gośćmi.
Na zakończenie wieczoru muzyczną oprawę zapewnili Anna Gutowska i Petra Pogady, które zaprezentowały utworu z filmu Stevena Spielberga "Lista Schindlera".
