Prof. dr. hab. Helena Wrona-Polańska

Muzyka leczy mnie z depresji zręczniej od lekarza,
bez dodatkowych cierpień i bez .... pieniężnego honorarium
George Sand

Obserwacje życia codziennego, doświadczenia kliniczne i bogata literatura pokazują pozytywny wpływ muzyki na zdrowie człowieka, szczególnie zaś utworów Fryderyka Chopina. Przekonanie o leczniczym działaniu muzyki istniało już od dawna. W Biblii znajdujemy zapis, że król Dawid swoją grą na harfie uleczył króla Saula z dręczących go objawów depresji. Późniejsze badania ukazywały leczniczy wpływ muzyki nie tylko na psychikę, lecz także na czynności wegetatywne - układ krążenia, ciśnienie krwi, tętno, oddychanie, a także ogólne odprężenie i rozluźnienie mięśni, co sprawiło, że muzyka stała się nie tylko źródłem relaksu, lecz także środkiem obniżającym poziom przeżywanego stresu. Muzykę do kliniki chorego somatycznie – III Kliniki Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej w Krakowie - wprowadził jako pierwszy w latach 60. ubiegłego stulecia Julian Aleksandrowicz, wielki lekarz-humanista, twórca hematologii i inspirator pierwszych w Polsce badań nad zdrowiem. Szczególnie lecznicze znaczenie przypisuje się muzyce romantycznej, która nasycona emocjami kompozytora dociera do najgłębszych warstw ludzkiej osobowości, prowadząc do owego freudowskiego katharsis – „oczyszczenia” czyli odreagowania napięć, pełniąc funkcję terapeutyczną. Dobrym tego przykładem może być Sherzo h-moll skomponowane przez Chopina na podstawie inspiracji wiedeńskich. Taką rolę odgrywa właśnie muzyka Chopina określana przez R. Schumanna jako: „armaty ukryte w kwiatach”. Muzyka oddziałuje na zdrowie człowieka rozumiane jako –funkcja twórczego radzenia sobie ze stresem (Wrona-Polańska 2003), a zależy to z jednej strony od wielofunkcyjności muzyki, z drugiej zaś od samego podmiotu, jego wrażliwości i kultury muzycznej, a także właściwości osobowości oraz czynników sytuacyjnych. Muzyka poprzez oddziaływanie - relaksujące i uspakajające, wyzwalające emocje oraz inspirujące i mobilizujące zasoby osobowe do radzenia sobie ze stresem pełni funkcję regulacyjną sprzyjającą zdrowiu. Muzyka jako środek oddziaływania może stanowić „lek” o powszechnym i uniwersalnym działaniu, które wynika z wielofunkcyjności muzyki, możliwości dostosowania jej do różnorakich potrzeb oraz minimalnych ograniczeń w jej stosowaniu.