Prof. dr hab. Tomasz Jasiński

Dnia 10 marca 2016 w siedzibie Polskiej Akademii Nauk Stacji Naukowej w Wiedniu odbył się wykład Prof. dr hab. Tomasz Jasińskiego pt. „Powstanie Polski i chrzest Mieszka w 966 r.” Licznie zgromadzonych gości powitał dyrektor stacji Prof. Bogusław Dybaś. Zaznaczył, że to początek nowego cyklu wykładów o historii Polski i przedstawił w kilku słowach referenta. Prof. dr hab. Tomasz Jasiński jest historykiem oraz mediewistą, wykładowcą na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz dyrektorem Biblioteki Kórnickiej PAN.

Wykład rozpoczął się od krótkiego wprowadzenia dr Patrice Dabrowski, której książka o historii Polski użyczyła tytułu dzisiejszemu wykładowi. Dr Dabrowski podkreśliła, że niektóre okresy historii Polski, zwłaszcza te najwcześniejsze, bywały często marginalizowane, a teraz – w perspektywie zbliżającej się rocznicy chrztu Polski – nadszedł odpowiedni moment by na nowo uzmysłowić sobie ich ważność.
Prof. dr hab. Jasiński wprowadził nas w początki państwa polskiego, wokół którego narosło sporo mitów. Na wstępie przedstawionych zostało kilka dokumentów z których wyłania się obraz ludów słowiańskich zamieszkujących obszary dzisiejszej Polski. Liczne plemiona i pomniejsze grupy nie połączyły się w twór państwowy dobrowolnie, lecz na drodze podbojów. Pierwszym tworem państwowym było Państwo Polan ok. 940 roku. Był to stosunkowo niewielki obszar, głownie na terenie dzisiejszej wschodniej Wielkopolski, z niewielką liczbą miast i twierdzy. Ze względu na stałe zagrożenie ze strony innych ludów oraz przede wszystkim Wieletów, grupy połabskich Słowian zachodnich, narodziła się konieczność zawiązywania strategicznych sojuszy. Najważniejszym z nich, ugruntowującym ostatecznie pozycję Państwa Polskiego, okazał się sojusz z władcą Niemiec, Ottonem I. Sojusz wymagał jednak przejęcia przez Polskę, a tym samym Mieszka I, chrztu. W historii uznaje się tę ceremonie oficjalnie za powstanie Polski, lecz jej przebieg wciąż wiąże się z wieloma niewiadomymi. Nie istnieją źródła potwierdzające dokładną datę oraz dokładne miejsce chrztu. Spekuluje się, że mogła to być Ratyzbona lub Poznań. Dostępne są liczne źródła powstałe na długo po tym wydarzeniu, przedstawiający przebieg chrztu Polski w bardzo różnym świetle, przeważnie w sposób mało wiarygodny.

Wykład ukazał złożoność procesu narodzin Państwa Polskiego oraz uświadomił jak wiele wydarzeń i dat rozumianych jest umownie i wymaga tym samym ciągłej dyskusji oraz nieustannych prób badania i dochodzenia prawdy.  
Dzięki pytaniom i komentarzom ze strony gości wywiązała się ciekawa dyskusja, po której prof. Bogusław Dybaś podziękował wszystkim za udział w spotkaniu i zaprosił do kontynuowania rozmów przy lampce wina w Sali Rycerskiej.

Jakub Rożdżyński