Międzynarodowe sympozjum

25 kwietnia 2016 odbyło się w Stacji Polskiej Akademii Nauk w Wiedniu międzynarodowe sympozjum pod tytułem: „Światło w teatrze”. Wykład poprowadził prof. dypl.- inż. Dr. Tadeusz Krzeszowiak. Obok wykładu miała miejsce wystawa fotografii: „scenografia i światło“.

Przybyłych gości i referentów powitał dyrektor Stacji, prof. Dybaś i przedstawił  przewodniczącą Klubu Profesorów mag. Joannę Ziemską. Klub Profesorów  zajmuje się różnorodną tematyką, w tym także dyscyplinami z zakresu ekonomii i sztuki.   Referent Tadeusz Krzeszowiak jest członkiem Klubu, studiował w Poznaniu, był czynny zawodowo w Berlinie i Wiedniu i prowadził laboratorium związanego z techniką i światłem.

Referent prof. Krzeszowiak wyłączył światło, aby publiczność mogła sobie wyobrazić, jak w przeszłości żyło się bez światła. Podróż w historię teatru rozpoczęła się w Grecji. Wówczas używano światła jako elementu inscenizacji. Istotną dekoracją były także cienie, maski i krajobraz.

W czasach rzymskich zaczęto budować teatr na planie półokręgu. Kolejność siedzeń miała uchronić przede wszystkim najważniejsze osoby przed słońcem. W średniowieczu aktorzy grali przede wszystkim w kościołach, gdzie gotyckie witraże służyły jako filtr z kolorami. W czasach renesansu zaczęto używać świec, głównie w celu przedstawienia scen wieczornych.

Na kontynencie zaczęto grać w zamkniętych pomieszczeniach, a dzięki efektom świetlnym osiągano lepszą perspektywę. Świece służyły także przedstawieniu scen dramatycznych i duchów. Krótko przed barokiem wynalazł Leonardo da Vinci nowe źródło światła – świece w szkle. Kiedy obłożyło się kolorowym filtrem kulę szklaną ze świecą w środku, można było osiągnąć różne efekty świetlne, przykładowo dzięki szafranowi można było stworzyć światło o kolorze żółtym albo zielonym. W baroku używano świec  do takich efektów jak ogień, woda czy deszcz. Później zaczęto używać także innych form światła – gazowego czy wapiennego, . Dzięki światłu wapiennemu uzyskiwano lepszy kontrast, ponieważ światło w ten sposób wywołane było o wiele jaśniejsze. Dzięki aparatom pojawianie i znikanie duchów było  lepszej jakości. Lampa naftowa wynaleziona przez Ignacego Łukasiewicza także szybko znalazła zastosowanie w teatrze. Dzięki elektryczności zaczęła się nowa era światła w teatrze. Na przełomie XIX i XX wieku zaczęły powstawać nowe różne rodzaje lamp. Można było wybrać różną ich wielkość, a także zaczęto stosować światło UV, lasery i inne możliwości techniki.

Na końcu wystąpienia prelegent zaprezentował na obrazach efekty świetlne z Opery w Wiedniu oraz teatru w Warszawie. Następnie odbył się koncert studentów, podczas którego zaprezentowano utwory J.S. Bacha, Chopina, Mozarta i Beethovena. Po koncercie prof. Małgorzata Komorowska zaprezentowała wystawę fotograficzną „scenografia i światła”, która przedstawia proces tworzenia, nie jak pierwotnie zakładano - skończone dzieła. Potem pani dyrektor HTBL VA Wiedeńskiego Neustadt, mag. Arch. Ute Hammel przedstawiła profil swojej uczelni oraz dwa projekty: 3D Simulation efekty świetlne oraz space stage model with LED technology. Kolejna prezentacja dotyczyła działania diod oraz programu komputerowego, dzięki któremu można mieć dokładny ogląd sceny, co pozwala dobrać odpowiednie światło.

Na końcu profesor Dybaś podziękował za przybycie wszystkim prelegentom, gościom i publice, po czym zaprosił na mały poczęstunek.

Beata Walczakiewicz