Mgr Jacek Kordel

Dnia 22 września 2016 r. w Stacji Naukowej Polskiej Akademii Nauk odbył się wykład Jacka Kordla pt.: „Polityka zagraniczna Saksonii po wojnie siedmioletniej: plany, dylematy, realia”. Odczyt obył się w ramach prezentacji projektów badawczych stypendystów Fundacji Lanckorońskich. Przybyłych przywitał dyrektor Stacji prof. Bogusław Dybaś. Przedstawił on referenta, który ukończył studia historyczne w Warszawie i Berlinie. Interesuje się historią dyplomacji, dziejami Rzeszy Niemieckiej w XVIII w., zwłaszcza zaś Saksonii oraz Austrii doby terazjańskiej i józefińskiej. Dysertację poświęconą polityce zagranicznej Saksonii w latach 70. XVIII w. przygotowuje na Wydziale Historycznym UW pod kierunkiem prof. dr hab. Zofii Zielińskiej.

Referent przedstawił zajmujące go zagadnienie jakim jest polityka zagraniczna Saksonii w latach 1774-79. W wystąpieniu przedstawione zostały ważniejsze obszary zainteresowań dyplomacji saskiej po zakończeniu wojny siedmioletniej, obrazujące polityczne możliwości elektoratu oraz wskazujące jego położenie na niemieckiej i europejskiej scenie politycznej: zabiegi o wznowienie unii z Rzecząpospolitą oraz starania o korzystne rozwiązanie bawarskiej sprawy sukcesyjnej.

Rząd saski po klęskach wojny siedmioletniej (1756–63) i utracie korony polskiej (1763) zabiegał o przyjazne stosunki zarówno z dworem wiedeńskim, w orbicie wpływów którego pozostawał przez dziesięciolecia, jak i z gabinetem berlińskim, który ugruntował swą dominująca pozycję w północnych Niemczech. Od czasu przyłączenia Śląska do monarchii pruskiej, w Rzeszy narastał antagonizm pomiędzy Habsburgami i berlińskim dworem Hohenzollernów. Ze względu na polityczną, gospodarczą i militarną słabość elektoratu oraz położenie między dwoma wrogimi mocarstwami, czyniące Saksonię teatrem prusko-austriackich działań wojennych, dwór drezdeński starał się szukać bezpieczeństwa także poza granicami Rzeszy – w Wersalu i Petersburgu. Po dyplomatycznej rewolucji 1756 r. Sasi nie mogli już liczyć na pomoc Ludwika XV, ze względu zaś na sprzeczne cele w polityce wobec Rzeczypospolitej i przymierze Prus z Rosją, nie mogli też spodziewać się wiele od Petersburga. Pozostawały własne starania o ułożenie stosunków z potężnymi Prusami i mniej agresywną, jak się wydawało, Austrią.

Wydarzenia lat 1774–1779, a zwłaszcza 1777–79 zmieniły niemiecką scenę polityczną, trwale wiążąc Saksonię z monarchią Hohenzollernów. Polityka zagraniczna dworu drezdeńskiego w tym okresie, a także jej stosunki z potężnym sąsiadem z północy pozostają w historiografii wciąż obszarem zaniedbanym.

Na zakończenie odbyła się dyskusja, w czasie której słuchacze dopytywali o szczegóły poruszanych zagadnień.

Lidia Gerc