Prof. dr. Hans-Jürgen Bömelburg

Dnia 6 października 2016 roku w siedzibie Polskiej Akademii Nauk Stacji Naukowej w Wiedniu odbył się wykład w języku niemieckim prof. dr. Hansa-Jȕrgena Bömelburga pt. "Die Teilungen Polen – Litauens. Neue Blicke auf einem Knotenpunkt der europȁischen Geschichte" (Rozbiory Rzeczpospolitej Polsko-Litewskiej. Nowe spojrzenie na ważny punkt w historii Europy).

Licznie zgromadzonych gości powitał Dyrektor Stacji prof. Bogusław Dybaś, przypominając jednocześnie o rocznicy 1050 – lecia chrztu Polski, która przypadła w tym roku oraz przedstawił prelegenta. Prof. dr Hans -Jȕrgen Bömelburg jest historykiem, przez wiele lat związanym z Niemieckim Instytutem Historycznym w Warszawie, a obecnie z Justus Liebig Universitȁt w Giessen.

Wykład rozpoczął się od prezentacji prac autora w języku niemieckim, w których omawia on zagadnienie rozbiorów Polski. Profesor zwrócił uwagę, na fakt, że rozbiory Polski były niezwykle ważnym wydarzeniem w dziejach Europy, ale wciąż nie doczekały się obszernego i dokładnego omówienia w publikacjach zachodnioeuropejskich. Następnie referent przedstawił problemy, z jakimi zmagała się XVIII-wieczna Rzeczypospolita i które w rezultacie doprowadziły do jej upadku. W swoim, bogato ilustrowanym slajdami, wystąpieniu prof. Bömelburg przedstawił projekty państw zaborczych dotyczące podziału i stref wpływów oraz idee, które były modne w Austrii, carskiej Rosji oraz fryderykańskich Prusach. Słuchacze mogli zapoznać się z poglądami m.in. rosyjskiego dyplomaty Jacoba Johanna Sieversa, który twierdził, że doprowadził do drugiego rozbioru Polski, czy też Johanna Gottfrieda Seume – świadka upadku Rzeczpospolitej.

Referat okazał się niezwykłym połączeniem filozofii, socjologii, historii oraz stanowi punkt wyjścia dla dyskursu transnarodowego, który być może pozwoli umiejscowić rozbiory Rzeczpospolitej Obojga Narodów w centrum europejskiej struktury politycznej.

Po wystąpieniu padło wiele pytań m.in. o Galicję jako część monarchii austriackiej, oraz o współczesne konotacje unii polsko – litewskiej z Unią Europejską. Spotkanie zostało zwieńczone wspaniałym występem Anny Gutowskiej (wiolonczela), Kyoko Watanabe (wiolonczela) oraz Noviko Ushioda (fortepian). Artystki wykonały utwór Navarra Op. 33 hiszpańskiego wiolonczelisty i kompozytora Pablo de Sarasate.

Joanna Brzegowy