Mgr Wojciech Włoskowicz
W dniu 20 czerwca 2017 r. w Stacji Naukowej PAN odbył się wykład mgra Wojciecha Włoskowicza pt. „Österreichisch-ungarische Militärterminologie im Polnischen” („Austro-węgierska terminologia wojskowa w języku polskim”).
Zgromadzonych słuchaczy powitał dyrektor Stacji w latach 2007-2019, prof. Bogusław Dybaś, po czym przedstawił prelegenta. Wojciech Włoskowicz jest absolwentem Instytutu Lingwistyki Stosowanej UW, gdzie obronił pracę magisterską pt: „Österreichisch-ungarische Militärterminologie als Translationsproblem” („Austro-węgierska terminologia wojskowa jako problem przekładowy”). Od 2013 r. jest doktorantem w Instytucie Slawistyki PAN. Jego zainteresowania naukowe obejmują toponomastykę, semantykę, teorię terminologii i teorię przekładu. Temat przygotowywanej przez niego rozprawy doktorskiej to: „Uzus toponimiczny. Zarys problematyki teoretycznej (na podstawie polskiej toponimii Huculszczyzny)”. Pod opieką prof. Michaela Mosera odbywa obecnie w Instytucie Slawistyki Uniwersytetu Wiedeńskiego staż naukowy finansowany przez Narodowe Centrum Nauki (NCN).
Nakreślenie omawianego problemu prelegent rozpoczął od wskazania niekonsekwencji terminologicznych obecnych w znanej komedii „CK Dezerterzy”, w której austro-węgierskie stopnie wojskowe noszą nazwy spolonizowane na bardzo różne sposoby. Następnie omówił w zarysie koncepcję pola pojęciowego zaproponowanego przez Josta Triera i uzasadnił możliwość postrzegania grup stopni wojskowych jako pól pojęciowych, co ułatwia kontrastywną analizę austro-węgierskich i polskich systemów stopni wojskowych.
W kolejnej części wystąpienia prelegent omówił pojęcie ekwiwalencji przekładowej oraz różnicę między ekwiwalencją formalną a dynamiczną. Wskazał ponadto zasadnicze cechy ekwiwalencji terminologicznej.
Głównym elementem wykładu było zestawienie austro-węgierskiego i polskiego (z 1939 r.) systemu stopni wojskowych, któremu towarzyszyło omówienie wspólnych lub paralelnych etymologii niektórych nazw stopni wojskowych oraz różnic słowotwórczych. Nieco dokładniej przedstawił prelegent słowotwórcze i pojęciowe problemy dotyczące przekładu na j. polski nazw stopni „Oberleutnant” i „Feldmarschall-Leutnant”.
Rozważania zilustrowane zostały przekładami omawianych określeń na język polski obecnymi w polskich tłumaczeniach prac austriackich oraz w polskich pracach dotyczących c.k. sił zbrojnych.
Po wykładzie nastąpiła dyskusja, w której dopytywano o przedstawione zagadnienia oraz wspominano własne doświadczenia z wojska.
Wojciech Włoskowicz
