Dr hab. Rafał Rosół

26 lipca 2018 r. w Stacji Naukowej Polskiej Akademii Nauk w Wiedniu odbył się wykład dr Rafała Rosoła dotyczący słów zapożyczeń słów z języków orientalnych. Wprowadzenia oraz przedstawienia prelegenta dokonał dyrektor Stacji w latach 2007-2019, prof. Bogusław Dybaś.

Dr hab. Rafał Rosół jest filologiem klasycznym i językoznawcą, pracownikiem Uniwersytetu Adama Mickiewicza (Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej, Zakład Hellenistyki). Doktorat poświęcił tematyce słownych korzeni kultu apolińskiego, a w habilitacji odniósł się do zagadnienia zapożyczeń semickich w języku greckim.

Podczas prelekcji w Polskiej Akademii Nauk w Wiedniu dr hab. Rafał Rosół przybliżył zagadnienie zapożyczeń słów z języków orientalnych funkcjonujących w językach europejskich, np. pochodzące z greckiego die Kastanie (kasztan) czy z irańskiego die Pistazie (pistacja) i der Zinnober (cynober). W trakcie swojego wystąpienia nakreśli drogę, jaką przebyły owe słowa, by ostatecznie stać się elementem współczesnych, zachodnich języków. Duża część ze słów funkcjonujących we współczesnych językach pierwotnie została zapożyczona z języków wschodnich do klasycznej greki, a stamtąd dalej, do języków europejskich, w których często przetrwały do dziś. Wiele z nich ma niejasną etymologię, a ich pierwotnego pochodzenia z języków orientalnych możemy się jedynie domyślać. Równie skomplikowanym zagadnieniem jest śledzenie wędrówki słów poprzez poszczególne języki oraz kontekst, czas i miejsce konkretnych zapożyczeń językowych, co także nie zawsze jest uchwytne. Również zakres zapożyczeń jest różny. Niektóre ze słów zostały zapożyczone tylko do jednego języka, inne jak np. das Paradies (raj), funkcjonują w wielu współczesnych językach. Innym, nie mniej ciekawym zagadnieniem, jest zmiana znaczenia słów, które stają się częścią nowego języka.

Wykład spotkał się z dużym zainteresowaniem. Pytania słuchaczy dotyczyły m.in. migracji słów oraz współczesnego funkcjonowania zapożyczeń językowych.

Joanna Jakutowicz