A- A A+

Select your language

KL Lublin-Majdanek i sądownictwo. Procesy polskie, niemieckie i austriackie – bilans

Na konferencji zaprezentowano wyniki dwuletnich badań przeprowadzonych przez Instytut Badawczy zajmujący się zbrodniami wojennymi popełnionymi przez Nazistów (Forschungsstelle Nachkriegsjustiz), który we współpracy ze Stacją Naukową Polskiej Akademii Nauk w Wiedniu zorganizował konferencję.
Głównymi aspektami konferencji były wkład sądownictwa w wyjaśnienie zbrodni na Majdanku, metody i „efektywność“ ścigania zbrodni nazistowskich w Polsce, Niemczech i Austrii z punktu widzenia prawa jak i warunków polityczno-społecznych. Na przeciw procesów, które odbyły się w Polsce zaraz po wojnie jak i w Niemczech w latach 70-tych i 80-tych (m. in. proces w Düsseldorfie 1975-1981), które kończyły się ogłoszeniem najwyższych wyroków, stały obszerne badania przeprowadzone przez prokuraturę w Grazu, w wyniku których założono wiele spraw, jednak nikogo nie oskarżono.
KL Lublin-Majdanek stał się miejscem „uświadomienia“ sobie mordu masowego, który był wynikiem operacji Reinhardt przeprowadzonej pod dowództwem austriackiego Führera SS i szefa Policji w Lublin Odilo Globocnik. W przestępstwa byli również wplątani obywatele austriaccy, stacjonujących w Lublinie jednostek SS i Policji jak i straży i kapo obozu na Majdanku. W wyniku wysuniętych przez Prokuraturę Wiedeńską w roku 2007 zarzutów przeciwko byłej strażniczce KL Majdanek Erny Wallisch, które po śmierci oskarżonej w lutym 2008 roku, ponownie pojawiła się kwestia udziału Austriaków w zbrodni na Majdanku. W przeciwieństwie do spraw KL Auschwitz i KL Mauthausen, w których to właśnie Austriacy tworzyli większość straży, sprawa KL Majdanku w Austrii nie zakończyła się żadnym wyrokiem.
W przeddzień konferencji w ramach cyklu „Wiener Vorlesungen“ odbyła się dyskusja w formie sympozjum, z udziałem światków i ekspertów, na temat roli światków przed sądem z punktu widzenia prawno-historycznego jak i prawa międzynarodowego.
Omówiono również kwestie konfrontacji sprawców i ofiar na sali sądowej w sprawach o zbrodnie nazistowskie jak i sposób obchodzenia się ze świadkami w obecnie toczących się procesów w sprawach przeciwko zbrodniom wojennym i o pogwałceniu praw człowieka.
Sympozjum miało miejsce w Austriackim Ministerstwie Sprawiedliwości. W imieniu Pani Minister Sprawiedliwości dr Claudii Bandion-Ortner Pani dr Constanze Kren przywitała licznie zgromadzonych gości. Słowa powitalne wygłoszono również w imieniu Pana prof. dr Huberta Christiana Ehalta, kierownika cyklu wykładu „Wiener Vorlesungen”.
W sympozjum wzięli udział: Dieter Ambach, Prokurator w procesie KL Majdanek Düsseldorf, Hildegard Schlachter, opiekunka światków w procesie w Düsseldorfie, Frank Höpfel, sędzia trybunału w sprawie o zbrodnie wojenne popełnione na terenie byłej Jugosławii oraz Gabriele Mischkowski, ekspert ds. Gender Justice przy "Medica Mondiale" w Kolonii. Następnie zaprezentowane dwa filmy pierwszy autorstwa Danuty Brzosko-Mędryk, pisarki ocalałej z KL Majdanek i świadka w procesie, drugi Hansa Maršáleka, prezes honorowy Austriackiego Stowarzyszenia Pamięci Obozów Koncentracyjnych (österr. KZ-Verband), były kronikarz KL Mauthausen, świadek w procesach austriackich KL Mauthausen oraz w Procesie Norymberskim przeciwko zbrodniom ludobójstwa.
Wieczór poprowadzili Winfried Garscha i Claudia Kuretsidis-Haider, z Forschungsstelle Nachkriegsjustiz.
Drugi dzień konferencji odbył się w Stacji Naukowej Polskiej Akademii Nauk w Wiedniu. Po słowach powitalnych ze strony prof. Bogusława Dybasia, Dyrektora Stacji Naukowej PAN w Wiedniu, licznie przybyłych gości powitali również prof. dr Irena Lipowicz, była ambasador Rzeczpospolitej Polski w Austrii, obecnie rzecznik praw obywatelskich oraz Pan prof. dr Martin F. Polaschek, vicerektor Uniwersytetu w Grazu i prezes Instytutu Badawczego Forschungsstelle Nachkriegsjustiz. Po przemówieniu Pana Tomasz Kranza, Dyrektora Państwowego Muzeum na Majdanku, na temat „ Kompleks Lublin-Majdanek. Historia a zbrodnia.“, w czterech panelach omówiono metody i efektywność ścigania zbrodni nazistowskich w Polsce, Niemczech i Austrii z punktu widzenia prawa, jak i warunków polityczno-społecznych.
Krótkiego zarysu procesów w sprawie KL Majdanek, które odbyły się w Polsce, dokonali Winfried R. Garscha i Andrzej Selerowicz, z Forschungsstelle Nachkriegsjustiz. O niemieckich procesach referowała Claudia Kuretsidis-Haider, z Forschungsstelle Nachkriegsjustiz. Swoje stanowisko w tej kwestii zajęli również Wolfgang Weber, prokurator w procesie w sprawie KL Majdanek w Düsseldorfie, Elissa Mailänder Koslov, z Centre interdisziplinaire d’études et des recherches sur l’Allemagne oraz Julia Hartung, z Forschungsstelle Nachkriegsjustiz. W pierwszym austriackim panelu referował prof. dr Bertrand Perz z Institutu Historii Współczesnej Uniwersytetu Wiedeńskiego, o zbrodniach nazistowskich w Lublinie i prawnokarne skutki w Austrii. Siegfried Sanwald, z Forschungsstelle Nachkriegsjustiz, wypowiedział się na temat dochodzenia austriackiego wymiaru sprawiedliwości w sprawie KL Lublin-Majdanek. W drugim poświęconym Austrii panelu, w sprawie „Erny Wallisch“ referował Florian Klenk, z czasopisma „Falter“. Prokurator Viktor Eggert z austriackiego Ministerstwa Sprawiedliwości referował na temat austriackiego wymiaru sprawiedliwości jak również kompleksu Majdanek.
Sympozjum, które cieszyło się również dużym zainteresowaniem mediów, zakończyło się dyskusją na temat potrzeby dalszych badań dotyczących sposobu działania wymiaru sprawiedliwości w sprawie zbrodni nazistowskich.

Newsletter

Zapisz się na
listę odbiorców

Newslettera

Kontakt

Polska Akademia Nauk
Stacja Naukowa w Wiedniu
Boerhaavegasse 25

1030 Wien - Österreich
Telefon: + 43 1 713 59 29

Fax: + 43 1 713 59 29 550
Mail: office@vienna.pan.pl
Impressum

Kalendarz

Pn Wt Śr Cz Pt So N
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30

Dojazd