Prof. dr Stanisław Waltoś i Agata Wolska
Te fascynujące i jednocześnie tragiczne koleje losu jednego z najwspanialszych zabytków średniowiecza były przedmiotem wykładu prof. dr Stanisława Waltosia, prof. Prawa Karnego oraz dyrektora Muzeum Jagiellońskiego Uniwersytetu w Krakowie. Kradzież ta stała się jedną z najsłynniejszych kradzieży dzieł sztuki, jakiego dokonali Naziści na początku II Wojny Światowej. Prof. dr Stanisław Waltoś opowiedział tajemnicze losy krakowskiego Ołtarza Mariackiego stworzonego przez Wita Stwosza w końcu XV w., który należy do najpiękniejszych zabytków średniowiecza znany na całym świecie. Aby uchronić ołtarz przed skutkami zbliżającej się wojny, w 1939 roku decyzją polskiego rządu ołtarz został rozebrany i przewieziony do Sandomierza. Według prof. Waltosia zdemontowanie ołtarza było właściwym posunięciem. Jednak przewiezienie go do Sandomierza okazało się, jak pokazuje historia, zgubne. Zaraz po zdobyciu Krakowa w dniu 6 września 1939 roku przez hitlerowskie Niemcy, losem ołtarza zainteresowało się Gestapo. W wyniku nacisków Gestapo miejsce przechowywania figur zostało szybko zdradzone. W październiku 1939 należące do SS oddziały Paulsena przewiozły figury do Berlina. W Krakowie została tylko szafa.
Następnie burmistrz Norymbergi Willi Liebel wystosował w grudniu 1939 roku pismo do Hitlera z prośbą o przewiezienie figur do Norymbergi, miasta, w którym Wit Stwosz żył i po powrocie z Krakowa zmarł. W marcu 1940 do Norymbergi przywieziono już nie tylko figury, ale również i szafę. Jednak nigdy nie udostępniono ołtarza norymberskiej publiczności. Ołtarz został ukryty w bunkrze jednego z norymberskich zamków, gdzie przetrwał wojnę w nienaruszonym stanie, podczas gdy Norymberga została zniszczona prawie w 85 procentach. Polski Rząd w Londynie cały czas śledził losy ołtarza. Już w 1943 roku miejsce przechowywania ołtarza było wiadome grupie polskiej emigracji w Londynie prowadzonej przez dr Karola Estreichera.
Los dzieła stał się przedmiotem zainteresowania również aliantów i przeprowadzonych przez nich przesłuchań, którzy przygotowywali restytucję dzieła po zakończeniu wojny. Jednak niepewna sytuacja polityczna po II Wojnie Światowej przyczyniła się do tego, że dopiero w kwietniu 1946 ołtarz wraz z innymi zagrabionymi dziełami sztuki wróciły do Krakowa. W tym samym roku ołtarz został poddany gruntownej restauracji. Po zakończeniu prac zorganizowano wystawę, na której wystawiono ołtarz, i po której miał on wrócić do kościoła Mariackiego. Pod pretekstem przedłużenia wystawy, komunistyczny rząd ociągał się w przekazaniu dzieła prawowitemu właścicielowi. Dopiero „odwilż” polityczna w 1956 roku spowodowała, że rok później, po 18 latach, ołtarz wrócił do kościoła Mariackiego w Krakowie.
Po wykładzie dyskutowano również o losach innego dzieła Wita Stwosza Madonnie Różańcowej, która została skradziona z Lorenzkirche w Norymberdze, i zwrócona dopiero na początku lat 60-tych w nienaruszonym stanie na swoje dawne miejsce.
Wykład zwieńczył koncert Mehrdokht Manavi, pianistki pochodzącej z Iranu, która wykonała Sonatę fortepianową c-moll (Hob. 16:20) Josepha Haydna oraz Preludia Op. 11 nr. 1, 13 i 14 Aleksandra Nikolajewitscha Skrjabina.
