Prof. dr hab. Krzysztof Migoń

Dnia 12 maja 2009 w Sali Sobieskiego Stacji Naukowej Polskiej Akademii Nauk w Wiedniu odbył się wykład profesora Krzysztofa Migonia "Katholisch, evangelisch, jüdisch – drei Kreise der schlesischen Buchkultur in der Frühen Neuzeit". Spotkanie otworzył dyrektor Stacji Naukowej Polskiej Akademii Nauk w Wiedniu, profesor Bogusław Dybaś, który przywitał uczestników spotkania. Zachęcił również do oglądania wystawy "Na szlakach bursztynu", która będzie prezentowana do końca czerwca.
Prof. Migoń przedstawił w swoim wykładzie trzy kręgi kultury książki na Dolnym Śląsku. Na początku wykładu sprecyzował główne terminy zawarte w tytule wykładu. Podczas wykładu omówił kulturę drukarską Śląska, a zwłaszcza Dolnego Śląska i Wrocławia.
Na podstawie sylwetek reprezentatywnych przedstawicieli trzech grup wyznaniowych - katolickiej, protestanckiej i żydowskiej, została przedstawiona śląska kultura książki we wczesnym okresie nowożytnym. Prof. Migoń podkreślił, że drukarnie na Śląsku należały do pierwszych drukarni( prócz Krakowa) na ziemiach polskich i powstały już w latach siedemdziesiątych XV wieku. Również na Śląsku wydrukowano pierwszy tekst w języku polskim – były to modlitwy Ojcze nasz, Zdrowaś Mario i Wierzę w Boga zawarte w księdze łacińskiej z 1475 r. Na terenie Dolnego Śląska powstawało coraz więcej drukarni, niektóre działały przez zaledwie kilka miesięcy, inne przez wiele lat.
Nowy etap kultury drukarskiej rozpoczął się wraz z powstaniem uniwersytetu w 1702 roku dekretem cesarza Leopolda. Uniwersytet stanowił katolicki krąg kultury książki we Wrocławiu. Fundamentem dla uniwersyteckiej biblioteki były zbiory miłośnika książek Karolusa Neandera, które według zachowanego do dnia dzisiejszego inwentarza, liczyły 3 tysiące książek. Posiadane przez niego publikacje należały do szczytowych osiągnięć kultury drukarskiej owego czasu. Natomiast do kręgu protestanckiego należeli pastorzy, którzy z zamiłowaniem tworzyli swoje księgozbiory, które świadczą bogactwie zainteresowań ich właścicieli. Zbiory bibliofilskie z biegiem czasu były coraz liczniejsze, biblioteka jednego z rektorów z pierwszej połowy XVIII wieku składała się z 10 tysięcy woluminów.
Do żydowskiego kręgu kultury książki należał Andreas Acolutus, orientalista i arabista, który był twórcą prototypu czterojęzycznego wydania Koranu. Był on nazywany vir polyglottus, znał kilkanaście jezykow, w tym hebrajski, aramejski, armeński i arabski. Innym znanym bibliofilem i bibliografem był Schabtai Bass, który stworzył pierwszą żydowską bibliografię literatury hebrajskiej. Jako interesujący fakt można podać informację, że po śmierci cesarza Leopolda Wielkiego wydał druk okolicznościowy w czterech językach, tak aby mógł być dostępny dla każdego wrocławskiego czytelnika.
Na zakończenie profesor Migoń podkreślił, że działalność wybranych przedstawicieli świadczy o wysokim poziomie kultury książki we Wrocławiu, o szerokich horyzontach oraz różnorodnych zainteresowaniach bibliofilów i filologów. Wykładowi towarzyszyła multimedialna prezentacja licznych przykładów wytworów sztuki drukarskiej dawnego Wrocławia.
Po wykładzie odbyła się dyskusja z referentem. Muzyczne zakończenie spotkania stanowiła interpretacja sonaty op. nr. 2 A-dur op. 2 Ludwika Beethovena w wykonaniu Piotra Kościka.