Prof. dr hab. Henryk Olszewski
Podczas drugiego wykładu w Stacji Naukowej Polskiej Akademii Nauk w 2008 roku, Pan prof. Dybaś powitał bardzo serdecznie licznie przybyłych gości i przedstwaił referenta wieczoru Pana prof. Henryka Olszewskiego. Do momentu przejścia na emeryturę był on prezesem oraz profesorem w instytucie historii pojęć prawno-politycznych a także profesorem filozofii w instytucie prawa i zarządzania na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Prof. Olszewski był jednocześnie założycielem tej katedry. Będąc na emeryturze w dalszym ciągu nuczał w prywatnych szkołach wyższych w Warszawie i Poznaniu. W latach 1968-1972 był on vice-dziekanem, a w latach 1975-1978 dziekanem w instytucie prawa i zarządzania na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Od 2007 roku jest rzeczwistym członkiem Polskiej Akademii Nauk. Jest on autorem około 600 publikacji. Poniżej znajduje się tylko kilka przykładów spośród wielu innych dzieł: - ,,Doktryny prawno-ustrojowe czasów saskich“; 1961, - ,,Sejm Rzeczypospolitej epoki oligarchii 1652-1763”; 1966, - ,,Nauka historii w upadku”; 1982, - ,,Zwischen Begeisterung und Widerstand. Deutsche Hochschullehrer und der Nationalsozialismus“; 1990, - ,,Słownik twórców ideii“; 1998, - ,,Sejm w dawnej Rzeczypospolitej. Ustrój i idee“; 2002. Referent dokonał w swym wykładzie przeglądu historii Polski na tle znaczenia szlachty dla rozwoju politycznego i społecznego kraju. Scharakteryzował on pojęcie: ,,złota wolność“ (łac. Aurea Libertas), pojęcie z czasów polsko-litewskiej republiki szlacheckiej, które się odnosi do wyjątkowego w Europie systemu arystokratyczno-politycznego w Królestwie Polskim i pozniej, po Unii Lubelskiej w 1569 roku w republice szlacheckiej. System ten gwarantował każdemu szlachcicowi prawa nadzwyczajne i przywileje. Każdy szlachcic był zgodnie z prawem równy innemu, również magnatowi. (zasada równości). Polsko-litewska szlachta kontrolowała prawnie polski parlament, sejm i miała również prawo do głosowania podczas wyboru króla polsko-litewskiego. Do praw i przywilejów zaliczały się m.in. osobisty immunitet, zwolnienie od podatków, współdecydowanie o wprowadzeniu nowej ustawy, Liberum Veto, prawo do głosowania (wybór króla), oraz prawo oporu przeciw królowi. Złota wolność odróżniała Polskę od innych krajów Europy i była szczególnym wyjątkiem kontynentu europejskiego nacechowanego, głównie od końca XVII wieku, absolutyzmem. Jednakże w Polsce-Litwie ograniczony był on do szlachty. Sukcesywne korzystanie ze złotej wolności przez szlachtę, było rezultatem osłabienia władzy królewskiej. (Szlachta polska poprzez częste opozycje przeciw królowi zaprzepaściła autorytet króla) tak, że sąsiedzi stawszy się silniejszymi, mieli coraz to większą możliwość wtrancania się w polsko-litewski system polityczny, co ostatecznie przez odwrócenie reform doprowadziło do upadku Polski. Po wykładzie doszło do krótkiej, lecz bardzo ciekawej dyskusji.
