Conrad-Celtis-Diskussionsforum

Dnia 2 października 2012 roku PAN Stacja Naukowa w Wiedniu zorganizowała debatę w ramach „Conrad-Celtis-Diskussionsforum” (Forum dyskusyjne im. Conrada Celtisa) pt. Viribus unitis? Polnische Politiker in Österreich-Ungarn (Wspólnymi siłami? Polscy politycy w Austro-Węgrzech). Spotkanie składało się z dwóch części. W pierwszej dwóch młodych naukowców z Polski, których powitał dyrektor Stacji prof. Bogusław Dybaś,: dr Damian Szymczak z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu i mgr Tomasz Pomykacz z Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu przedstawiło wyniki swoich najnowszych badań. W drugiej wybitni austriaccy historycy i slawiści od lat zajmujący się problematyką galicyjską: prof. Alois Woldan, dr Harald Binder i prof. Christoph Augustynowicz zaprezentowali swoją ocenę referatów i poddali pod dyskusję własne postulaty badawcze. Dr Szymczak, który w 2006 roku obronił pracę doktorską pt. „Rywalizacja Niemiec i Austro-Węgier w Królestwie Polskim w latach 1916-1918”, w referacie pt. „Ein Engländer“ aus Galizien. Das politische Wirken und die Persönlichkeit von Dawid Abrahamowicz (1839-1926) (Anglik z Galicji. Działalność polityczna i osobowość Dawida Abrahamowicza) naszkicował sylwetkę jednego z najwybitniejszych przedstawicieli galicyjskich konserwatystów. Wykład ilustrowany karykaturami z ówczesnej prasy i cytatami z listów bohatera referatu przybliżył publiczności tę zapomnianą dziś nieco postać. Z kolei mgr Pomykacz, który niedawno ukończył dysertację pt. „Dążenia, działalność i polityczna rola mieszkańców Galicji w artykułach z Neue Freie Presse”, w wystąpieniu Die deutschen Linksliberalen und der Polenklub im Reichsrat in Wien von 1891-1900 (Niemieccy liberałowi i Koło Polskie w Radzie Państwa w latach 1891-1900) opisał pasjonujące rozgrywki pomiędzy oboma ugrupowaniami. Badacz nakreślił niezwykle szeroką panoramę ówczesnych stosunków politycznych, nie szczędząc jednocześnie słuchaczom licznych szczegółów, które z jednej strony ubarwiły wystąpienie, a z drugiej aż nadto dobrze ukazywały kruchość parlamentarnego ładu habsburskiego mocarstwa. W dyskusji, którą moderował prof. Dybaś, prof. Woldan przedstawił niezwykle interesującą analizę ikonograficzną portretu Abrahamowicza pędzla Kazimierza Pochwalskiego z 1914 r., udowadniając, że obraz ten pokazuje skomplikowaną problematykę tożsamości tego wybitnego Polaka ormiańskiego pochodzenia. Dr Binder, który podkreślił, że współpraca polskich i austriackich naukowców bardzo się w ostatnich czasach rozwinęła, zwrócił uwagę na konieczność uwzględniania, przy pisaniu biografii wybitnych polityków tego czasu, ich interesów gospodarczych. Z kolei prof. Augustynowicz, po bardzo wnikliwym porównaniu obydwu referatów, zauważył, że obydwa spojrzenia na ówczesną politykę ( z punktu widzenia jednostki i z punktu widzenia partii politycznej) są równie cenne. Wieczór zakończył koncert Małego Trio Wiedeńskiego w składzie: Krzysztof Kokoszewski (skrzypce), Jacek Stolarczyk (skrzypce) i Jacek Obstarczyk (fortepian), które wykonało m.in. „Lot trzmiela” Nikolaja Rimskiego-Korsakowa.

Tadeusz Skwara