Dr Anna Wodzińska
W dniu 16 maja 2013 r. odbył się wykład dr Anny Wodzińskiej w ramach naukowych prezentacji projektów stypendystów fundacji Lankorońskich: Materiał ceramiczny ze stanowiska Tell el-Retaba w Egipcie. Badania nad naczyniami lokalnymi i importowanymi. Doktor Anna Wodzińska jest archeologiem, zatrudnionym w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, (Zakład Archeologii Egiptu i Nubii).
Przybyłych i gości przywitała dr Anna Ziemlewska wicedyrektor Stacji Polskiej Akademii Nauk w Wiedniu.
Tell el-Retaba to stanowisko znajdujące się we wschodniej delcie Nilu, w Wadi Tumilat. Wadi Tumilat to naturalna droga komunikacyjna pomiędzy doliną Nilu a egipskim wschodnim pograniczem. Najwcześniejsze pozostałości archeologiczne świadczą o obecności Hyksosów, obcego ludu okupującego dolny Egipt w czasie Drugiego Okresu Przejściowego. Na początku Nowego Państwa zbudowano tutaj twierdzę, która została rozbudowana w czasach Ramzesa II. Można przypuszczać, że współczesna Tell el-Retaba to starożytne Pithom, którego nazwa pojawia się w Biblii, jako miejsca zatrudniania Żydów w trakcie budowy miasta Ramzesa II. Pozostałości archeologiczne świadczą o kontynuacji zasiedlenia stanowiska w Trzecim Okresie Przejściowym i Epoce Późnej.
Liczne naczynia ceramiczne i ich fragmenty, przy nikłych źródłach pisanych, stanowią podstawę datowania badanych struktur na terenie osady. Na podstawie znalezionych naczyń można się zastanawiać nad międzynarodowymi kontaktami mieszkańców Tell el-Retaba, nad ich zasięgiem i charakterem. Stanowisko to przez większość czasu funkcjonowało jako twierdza wojskowa a znajdowane naczynia mogą świadczyć o obcych najemnikach w armii egipskiej. Mogą one być także świadectwem trybutu płaconego przez obce ludy na rzecz faraona. Ale mogły one także stanowić przedmiot wymiany w handlu międzynarodowym, jako pojemniki na luksusowe towary, między innymi wino czy żywice sprowadzane z terenu Bliskiego Wschodu. W Epoce Późnej pojawiają się naczynia z wysp greckich, w tym przede wszystkim amfor na wino.
Trwające prace wykopaliskowe prowadzone w kooperacji ze Słowakami być może pozwolą udzielić odpowiedzi na wciąż pojawiające się pytania o historię ówczesnego Egiptu.
Na zakończenie odbyła się dyskusja. Pytano o aspekty socjologiczne, zaawansowanie prac badawczych, sposoby zdobywania materiałów do porównań oraz o to, co dzieje się z wydobytym materiałem.
Referentka odpowiadając na pytanie opowiedziała o przyjętych sposobach pracy, badaniach spektrometrycznych i współpracy z wieloma Egiptologami w celu wyjaśnienia wielu kwestii badawczych.
Lidia Gerc