Dr Artur Kolbiarz
6 czerwca 2013 r. w ramach cyklu prezentacji projektów badawczych stypendystów Fundacji Lanckorońskich dr Artur Kolbiarz wygłosił referat pt.: „Barokowa i rokokowa rzeźba na Śląsku w kontekście związków artystycznych z Pragą i Wiedniem”.
Przybyłych przywitała wicedyrektor Stacji Naukowej Polskiej Akademii Nauk w Wiedniu dr Anna Ziemlewska.
Referent badając barokową rzeźbę śląską poszukiwał cech wspólnych z wytwórczością ówczesnych ośrodków artystycznych. Śląsk w XVII w. poprzez migrację artystów miał liczne kontakty z Pragą i Wiedniem. Rzeźbiarze ucząc się zawodu przechodzili przez różne pracownie.
Istotnym punktem w dziejach rzeźby śląskiej była barokizacją kościoła w Lubiążu (1672-1682). W 2 poł. XVII w. zamarł na pewien okres wrocławski ośrodek artystyczny, rozwinęły się natomiast warsztaty przy klasztorach cysterskich.
Przy jednym z takich klasztorów prowadził swój warsztat Matthias Knothe. W jego pracowni szkolił się Matthias Stein, który miał także duży wpływ na rozwój rzeźby barokowej na Śląsku. Działający w tym samym czasie co Knothe Paul Rohn czy Franciszek Zeller tworzyli jeszcze rzeźby manierystyczne.
Zestawiając zachowane w różnych kościołach rzeźby Knothego z plastyką praską referent pokazał, jak silne były wpływy tamtejszych prac na dokonania artystyczne lubiąskiego serwitora.
Steinl, który przejął po śmierci Knothego jego warsztat, przeniósł się do Wiednia, gdzie został cenionym rzeźbiarzem (tu tworzył przede wszystkim w cennych surowcach m. in. w kości słoniowej), ebenistą i architektem. Dzieła Steinla przyćmiły prace Knothego, przez co na długi czas działalność Knothego stała się prawie nieobecna w literaturze fachowej. Jednak dzięki badaniom i odnalezionym rzeźbom udało się odkryć jego wpływy na późniejsze prace rzeźbiarskie jego uczniów.
Po referacie zgromadzeni słuchacze dopytywali o przyczyny odmiennej sytuacji funkcjonowania cechów we Wrocławiu (dotyczyło to działalności Knothego niezrzeszonego w cechu). Jakie było znaczenie powstałej wówczas Akademii Wiedeńskiej. Odpowiadając na pytanie referent podkreślił, jaką skarbnicą wiedzy są akta gromadzone w archiwach i ile jest jeszcze pracy badawczej do wykonania.
Lidia Gerc
