A- A A+

Select your language

Mikołaj Kopernik w teatrze i filmie edukacyjnym III Rzeszy

Dr. hab. Marek Podlasiak

W dniu 8 maja 2014 r. w Stacji Naukowej Polskiej Akademii Nauk odbył się wykład dr. hab. Marka Podlasiaka pt. „Mikołaj Kopernik w teatrze i filmie edukacyjnym III Rzeszy”.

Przybyłych przywitał dyrektor Stacji prof. Bogusław Dybaś. Przedstawił on referenta, wykładowcę na Katedry Filologii Germańskiej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Marek Podlasiak przedstawił mechanizmy zawłaszczenia postaci Mikołaja Kopernika przez nazistowską propagandę na przykładzie dramatu „heroicznego” Kopernik Friedricha Bethgego i filmu edukacyjnego Kopernik. Friedrich Bethge był jednym z najczęściej granych dramatopisarzy w teatrze III Rzeszy. Marek Polasiak zilustował wykład kilkoma archiwalnymi fotografiami z inscenizacji sztuki na deskach teatrów we Frankfurcie nad Menem i Królewcu.

Wspominany, propagandowy film, zrealizowany został w Praskim Towarzystwie Filmowym przez Kurta Rupliego z okazji 400-setnej rocznicy śmierci astronoma przypadającej w 1943 roku.

Referent pokazał także zdjęcie gipsowego pomnika Kopernika, projekt Josefa Thoraka. W 1943 w dokonano wmurowania kamienia węgielnego, jednak, ze względu na zakończenie okupacji, nie został on wystawiony w Toruniu, lecz w rodzinnym mieście rzeźbiarza, Salzburgu.

Drugim zaproszonym gościem – koreferentem był docent dr Siegfried Mattl, wykładowca Wydziału Historii Najnowszej Uniwersytetu Wiedeńskiego.

Koreferent z dużym entuzjazmem odniósł się do wykładu swojego przedmówcy. Z uznaniem wypowiadał się o interpretacji i analizy dramatu Bethgego przeprowadzonej przez Marka Podlasiaka.

Polityka propagandowa ówczesnego narodowego socjalizmu wymaga wielu przemyśleń i zrozumienia. Współtwórcami tej propagandy, zgodnej z programem politycznym narodowego socjalizmu byli też twórcy kultury, „ulubieni twórcy Führera” jak Bethge czy Thorak.  Kluczem do jej zrozumienia jest antypolska polityka wschodnia, – skonstatował docent Mattl.

W czasie dyskusji dopytywano o dalsze losy twórców z czasów narodowego socjalizmu i ich dzieł.

Marek Podlasiak stwierdził, że po zakończeniu wojny, zarówno twórcy jak i ich dzieła, poszły w zapomnienie, pozostając w literaturze niemieckiej bez echa, a nawet niezauważone.

Podobnie było z omawianym dramatem, który poddany został bardzo nielicznym interpretacjom.

Docent Mattl przypomniał, że w czasie trwania nazizmu tworzono programy filozoficzne, nad którymi pracował m.in. August Faust profesor filozofii na Uniwersytecie we Wrocławiu do 1945 r. Wówczas też powstało zestawienie „najważniejszych niemieckich ludzi nauki”, w którym znalazł się także Kopernik. Wokół tego astronoma próbowano zbudować system filozoficzny. W prowadzonych na szeroką skalę działaniach propagandowych było wówczas wiele sprzecznych wątków.

Na zakończenie odbył się koncert fortepianowy. Utwory Alexandra Scriabina „Sonata-Fantasie nr 2, op. 19, Teil 1” oraz Calude Debussy „Reflets dans l’eau (Heft Images I)” wykonała Anna Piwosz.

Lidia Gerc

 

Newsletter

Zapisz się na
listę odbiorców

Newslettera

Kontakt

Polska Akademia Nauk
Stacja Naukowa w Wiedniu
Boerhaavegasse 25

1030 Wien - Österreich
Telefon: + 43 1 713 59 29

Fax: + 43 1 713 59 29 550
Mail: office@vienna.pan.pl
Impressum

Kalendarz

Pn Wt Śr Cz Pt So N
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31

Dojazd