Dr. Matthias Kaltenbrunner

Dnia 15 marca 2016 w siedzibie Polskiej Akademii Nauk Stacji Naukowej w Wiedniu odbył się wykład dr Matthiasa Kaltenbrunnera pt. „Galicyjska wieś i jej globalne powiązania”. Zgromadzonych gości powitał Dyrektor Stacji Prof. Bogusław Dybaś, podkreślając, że referat jest kontynuacją serii wykładów dotyczących Galicji. Prof. Dybaś przedstawił w kilku słowach referenta. Dr Matthias Kaltenbrunner studiował historię i slawistykę w Wiedniu oraz w Warszawie, a obecnie jest pracownikiem Instytutu Historii Wschodnioeuropejskiej na Uniwersytecie Wiedeńskim.

Wykład rozpoczął się od krótkiego filmu po ukraińsku, w którym wystąpiła była premier Ukrainy, Julia Tymoszenko, wygłaszając przemówienie prosto z małej ukraińskiej wioski. Jej docelową grupą odbiorców miały być przede wszystkim Ukrainki, które wyemigrowały do Włoch. Tymoszenko świadomie zwraca się do tego kręgu tuż przed wyborami w 2007 roku, by w ten sposób rozbudzić poczucie wspólnoty z ojczyzną i niejako zachęcić do powrotu. Idea powrotu do ojczyzny i adresowania emigrantów nie jest na Ukrainie nowa. Zwłaszcza ze względu na długotrwały proces emigracyjny, który rozpoczął się pod koniec XIX wieku i przechodził różnorodne fazy. Referent skupił się w swoim wykładzie na emigracji z terenów byłej Galicji, obecnie zachodniej Ukrainy. Cały proces emigracyjny został podzielony na kilka chronologicznych okresów, które zostały szczegółowo omówione. Za jeden z ich najistotniejszych wyróżników zostało uznane naprzemienne dążenie do emigracji tymczasowej lub permanentnej, uzależnione przede wszystkim od zmieniającej się sytuacji politycznej i gospodarczej. Referent pokazał wzajemne relacje emigrantów z ich bliskim z ukraińskich wsi na przykładach rozmaitych dokumentów oraz zdjęć. Wykład miał na celu nie tylko przedstawienie samych procesów emigracyjnych, ale również zachęcenie do zrewidowania kilku utrwalonych wyobrażeń o Ukrainie i Związku Radzieckim, które dzięki uświadomieniu sobie globalnych powiązań galicyjskich wsi, wydają się nie w pełni prawdziwe.

Po wykładzie ze strony publiczności padło sporo pytań. Nie tylko ogólnych, ale również dotyczących wielu osobistych historii emigrujących przodków, które po dziś dzień nie są do końca znane i zachęcają do dyskusji. Po oficjalnym zakończeniu wydarzenia, rozmowy toczyły się jeszcze długo przy lampce wina w Sali Rycerskiej.

Jakub Rożdżyński