Dr Jakub Forst-Battaglia
Dnia 24 stycznia 2017 r. w Polskiej Akademii Nauk Stacji Naukowej w Wiedniu odbył się wykład dr. Jakuba Forst-Battaglii pt.: „Wiedeń i Polska –szczęśliwy związek? Polityka, kultura i życie społeczne w historycznym zarysie”. Gości przywitał dyrektor Stacji w latach 2007-2019 prof. Bogusław Dybaś, który także przedstawił referenta. Dr Forst-Battaglia, emerytowany austriacki dyplomata, przebywał na placówkach w Moskwie, Madrycie, Pradze, Talinie i Kijowie. Jest także historykiem, slawistą, autorem publikacji o tematyce związanej z Polską, dawną Austrią i Środkową Europą. Wydał on m.in.: Reiseführer Polen (1980), Reiseführer Ungarn (1984), Polnisches Wien (1983), Die polnisch-österreichischen Beziehungen im Wandel der Geschichte, in: Die Polen im österreichischen Parlament. Zum 130. Jahrestag des Polenklubs (1997) sowie Galizien und sein Osten, Land der Begegnungen - Realität und Mythos. Ukrainer, Polen und Juden im alten Österreich, in: Österreichisch-ukrainische Begegnungen (2013).
O pierwszych związkach ówczesnej Rzeczypospolitej z Cesarstwem można mówić już od wieków średnich, kiedy zawierano sojusze dynastyczne sankcjonowane małżeństwami pomiędzy Babenbergami i Piastami, Habsburgami i Jagiellonami, których szczyt przypadł na rok 1515. Cesarz Maksymilian I gościł wówczas w Wiedniu władców jagiellońskich, króla Czech i Węgier Władysława oraz króla Polski i Wielkiego Księcia Litwy Zygmunta. Najbardziej znany traktat małżeński między Jagiellonami i Habsburgami przewidywał małżeństwo syna Władysława Jagiellończyka, Ludwika (1506–1526), z wnuczką cesarza Marią Habsburżanką (1505–1558) oraz ślub córki Władysława, Anny, z jednym z wnuków Maksymiliana (Ferdynandem lub Karolem). Historia I Rzeczypospolitej byłą związana z Cesarstwem przez Wazów, a następnie Wettynów, najbardziej znaną odsiecz w 1683 r., późniejszymi rozbiorami i wojnami napoleońskimi, poprzez absolutystyczne rządy, aż do reformy parlamentarnej i cały XIX wiek z jego rewolucją, restauracją i złotymi czasami cesarza Franza Józefa. Nie można pominąć chlubnej roli, jaką wówczas odegrali Polacy z terenów Galicji, zajmujący wysokie stanowiska rządowe i parlamentarne. Dr Forst-Battaglia po krótce omówił także w kontekście wzajemnych relacji okres Pierwszej Republiki, II wojny światowej i okresu powojennego.
Związki polsko-austriackie miały jak widać długa tradycję, bardzo zróżnicowany przebieg i charakter. Miały one charakter personalny, militarny, biurokratyczny – poprzez parlament i stanowiska urzędnicze, poprzez literaturę, muzykę, sztukę, naukę a wzajemne kontakty miały swoje lepsze i gorsze momenty, zapisały się na stałe w historii obu omawianych państw.
Po referacie odbyła się żywa dyskusja, w czasie której przypominano sylwetki znanych dawniej w Austrii Polaków i ich znaczeniu oraz dopytywano o szczegóły wykładu.
Joanna Brzegowy